W skali globalnej – w kontekście negocjacji międzynarodowego traktatu przeciwko zanieczyszczeniu tworzywami sztucznymi – UE jest postrzegana jako lider gospodarki o obiegu zamkniętym, przejmując inicjatywę w tych kwestiach. Na szczeblu UE niniejszy wniosek – w wyniku przejścia z dyrektywy na rozporządzenie – zapewni takie same równe warunki działania wśród państw członkowskich dzięki wzmocnionej harmonizacji środków mających zastosowanie do opakowań.
Niniejszy projekt rozporządzenia jest jednym z kluczowych składników, między innymi, planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, mającego na celu osiągnięcie ambicji Europy osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. W związku z tym niniejszy projekt rozporządzenia należy umieścić w kontekście innych wniosków Komisji Europejskiej inicjatywy w celu zapewnienia spójności polityki UE w zakresie przekształcania odpadów opakowaniowych w zasób korzystny pod względem gospodarczym, społecznym i środowiskowym w kontekście globalnym.
PPWR powinna między innymi zająć się niedociągnięciami dyrektywy w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, nie podważając jej; zapewnić spójność z ramową dyrektywą w sprawie odpadów, dostosować się również do rozporządzenia w sprawie tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu i materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uwzględnić międzynarodowe wyzwania związane z rozporządzeniem w sprawie przemieszczania odpadów, przeglądem dyrektywy w sprawie ETS i innymi narzędziami ekonomicznymi, takimi jak taksonomia i wdrożenie mechanizmu dostosowania na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (CBAM).
Citeo, francuska organizacja non-profit odpowiedzialna za systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR) w zakresie opakowań dla gospodarstw domowych i papierów graficznych, w pełni popiera unijną wizję gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez wyszczególnienie nowych zrównoważonych kryteriów, dostosowanych do hierarchii postępowania z odpadami, dotyczących redukcji i cele dotyczące ponownego wykorzystania, środki dotyczące ekoprojektu, rozwój nowych narzędzi ekonomicznych w celu poprawy wydajności sortowania wszystkich opakowań oraz zharmonizowana definicja możliwości recyklingu na poziomie UE.
Cele redukcji określone przez Komisję Europejską, które mają ponieść państwa członkowskie, stanowią krok naprzód w walce z ciągłym wytwarzaniem odpadów, ponieważ bez działania UE odnotowałaby dalszy wzrost odpadów opakowaniowych o 19 % do 2030 r., a w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych zmarnować nawet 46% wzrost. Niemniej jednak Citeo jest głęboko przekonany, że zmniejszenie ilości odpadów idzie również w parze z poprawą ekoprojektu opakowań poprzez jasne wymogi UE w zakresie ekoprojektu, przy jednoczesnym nadaniu kluczowej roli EPR z ekomodulacją i innymi zachętami ekonomicznymi, takimi jak włączenie polimerów do mechanizmu korygowania granic węglowych .
Redukcja ma być również osiągnięta poprzez unikanie zbędnych opakowań i przejście na formaty minimalizujące ilość opakowań w przeliczeniu na wagę produktu. Z tej perspektywy wniosek Komisji, aby zakazać w niektórych sektorach kilku formatów opakowań jednorazowego użytku, takich jak opakowania miniaturowe, pomoże rozwiązać ten problem.
Ponadto nowy wniosek stanowi również ważny kamień milowy poprzez harmonizację w całej Europie definicji możliwości recyklingu. Będzie zachęcać do ekoprojektowania na początkowym etapie na poziomie opakowania, wysyłając jasny sygnał zainteresowanym stronom łańcucha wartości opakowań, dając jednocześnie szansę na innowacyjne materiały.
Pierwszym krokiem jest zdefiniowanie możliwości recyklingu opakowań zgodnie z klasami wydajności od A do E, co jest zgodne z wizją Citeo dotyczącą możliwości recyklingu, również dlatego, że jest połączone z ekomodulacją, która jest kluczowym czynnikiem poprawiającym obieg opakowań. Drugim krokiem w kierunku zapewnienia, aby wszystkie opakowania nadawały się do recyklingu, jest wymaganie, aby opakowania były „recyklingowane na dużą skalę” od 1 stycznia 2035 r. Z zadowoleniem przyjmując ten środek, Citeo podkreśla, że ta ostatnia definicja nie powinna wykluczać opakowań, które już nadają się do recyklingu w niektórych państwach członkowskich z efektywnym sprawdzonych programów recyklingu i opakowań, które są objęte krajowymi projektami badawczo-rozwojowymi w zakresie recyklingu.
Wiążące cele w zakresie zawartości materiałów pochodzących z recyklingu dla wszystkich rodzajów opakowań zapewnią również wykorzystanie mniejszej ilości materiałów pierwotnych, chociaż rozczarowujące jest to, że nacisk kładzie się głównie na PET, podczas gdy powinny istnieć równe szanse dla wszystkich opakowań z tworzyw sztucznych (w tym kartonów). Czyniąc to, musimy być w stanie umożliwić małym i dużym firmom spełnienie tych nowych wymagań dotyczących zawartości materiałów pochodzących z recyklingu.
Citeo opowiada się za wprowadzeniem sprawiedliwego dostępu surowców wtórnych w ramach PPWR dla wszystkich właścicieli marek opakowań działających na rynku wewnętrznym. Zasada ta powinna być uznawana w przypadku firm, które finansują rozwój selektywnej zbiórki, sortowania i recyklingu. Umożliwi zrównoważone rynki zbytu, inwestycje w recykling, stworzy dźwignię w celu zwiększenia poziomu zbiórki i recyklingu, a ostatecznie zagwarantuje uczciwą cenę za materiał z recyklingu.
Z tej perspektywy Unia Europejska potrzebuje jasnych ram legislacyjnych dotyczących recyklingu chemicznego, równoważących wizje środowiskowe i ekonomiczne, aby zapewnić osiągnięcie docelowych zawartości recyklingu dla wszystkich rodzajów opakowań, zwłaszcza tych, które nie mają obecnie rozwiązań w zakresie mechanicznego recyklingu.
Ponadto od 2030 r. Komisja wyznacza cele w zakresie ponownego użycia i ponownego napełniania dla szerokiej gamy opakowań, ponieważ obecnie 35% opakowań nie jest poddawanych recyklingowi, a wdrożenie skutecznego systemu ponownego użycia ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że 100% opakowań ma zrównoważone rozwiązanie. Pozostało jednak kilka pytań, w tym kto powinien ponieść odpowiedzialność.
Niezbędne jest również oszacowanie potencjału strumienia ponownego wykorzystania oraz uwzględnienie ograniczeń konsumentów przy określaniu celów dotyczących ponownego wykorzystania. W nadchodzących dyskusjach należy przedstawić dalsze wyjaśnienia dotyczące wspólnej odpowiedzialności między zainteresowanymi stronami, państwami członkowskimi, PRO i producentami oraz interakcji między celami ponownego wykorzystania i recyklingu.
Aby dokończyć harmonizację, Komisja Europejska chce wprowadzić obowiązkowy system zwrotu kaucji za jednorazowe butelki plastikowe i puszki aluminiowe. Można rozważyć rozszerzenie mechanizmu na kartonowe pojemniki na napoje. Jako EPR wierzymy, że DRS jest skutecznym sposobem na osiągnięcie celu PPWR, jakim jest 90% wskaźnik recyklingu jednorazowych plastikowych opakowań na napoje.
Uważamy jednak, że system ten powinien być traktowany jako część całości spójnej dynamiki mającej na celu rozwój wskaźników zbiórki dla wszystkich rodzajów opakowań. Citeo wspiera dialog między podmiotami przemysłowymi i publicznymi w celu określenia optymalnej kombinacji dźwigni w celu poprawy ogólnych wskaźników zbiórki opakowań we Francji.
Włączenie konsumentów w pętlę i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się etykiet drukowanych na opakowaniach – harmonizacja etykietowania na instrukcjach sortowania – zgodnie z PPWR jest warunkiem wstępnym poprawy zbiórki i osiągnięcia europejskiego celu, który będzie musiał uwzględniać rozporządzenie w sprawie ekoprojektu i inicjatywa zielonych roszczeń.
Jako inspirację, francuskie „Info-tri”, już obowiązkowe we Francji, przetestowane przez konsumentów i zbudowane wspólnie z producentami, dostarcza jasnych informacji na temat rozdzielności elementów opakowania, aby ułatwić gest sortowania.
Wreszcie, mając na uwadze, że odpowiedzialność za odpady opakowaniowe powinna być dzielona w całym łańcuchu wartości, gminy mają również do odegrania kluczową rolę w selektywnej zbiórce, we współpracy z operatorami i przemysłem, a zatem powinny również ponosić odpowiedzialność za wdrażanie celów PPWR, w tym zbieranie cele recyklingu.
Źródło: euractiv.com
