Międzynarodowy zespół badawczy przedstawił pierwszą kompleksową globalną ocenę 1 500 środków polityki klimatycznej z 41 krajów na sześciu kontynentach. To bezprecedensowe badanie, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Science, zawiera szczegółową analizę wpływu szerokiego zakresu narzędzi polityki klimatycznej wdrożonych w ciągu ostatnich dwóch dekad. Wyniki pokazują otrzeźwiającą rzeczywistość: wiele środków politycznych nie doprowadziło do osiągnięcia niezbędnej skali redukcji emisji. Zidentyfikowano tylko 63 przypadki skutecznej polityki klimatycznej, która doprowadziła do średniej redukcji emisji o 19 procent. Kluczową cechą charakterystyczną tych zakończonych sukcesem przypadków jest włączenie zachęt podatkowych i cenowych do dobrze zaprojektowanych kompilacji polityk.
Znaczna część debaty na temat polityki klimatycznej skupia się na tym, które instrumenty polityki klimatycznej są skuteczne w ograniczaniu emisji, a które nie. Jednak wcześniejsze oceny koncentrowały się na ograniczonym zakresie głównych strategii politycznych, zaniedbując setki innych środków. Nowe badanie, prowadzone przez naukowców z Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK) i Mercator Research Institute on Global Commons and Climate Change (MCC) we współpracy z ekspertami z Uniwersytetu Oksfordzkiego, Uniwersytetu Wiktorii i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), ma na celu wypełnienie tej luki. Towarzysząca mu interaktywna strona internetowa Climate Policy Explorer oferuje kompleksowy przegląd wyników, analiz i metod i jest dostępna publicznie.
"Przeprowadziliśmy systematyczną ocenę środków politycznych, które do tej pory rzadko były badane, dostarczając nowych informacji na temat dobrze zaprojektowanych kombinacji uzupełniających się instrumentów polityki. Na tej podstawie opracowujemy najlepsze praktyki – zarówno dla sektora budowlanego, elektrycznego, przemysłowego i transportowego, zarówno w krajach uprzemysłowionych, jak i często zaniedbywanych krajach rozwijających się", wyjaśnia główny autor Nicolas Koch z PIK i MCC. "Nasze odkrycia pokazują, że więcej polityk niekoniecznie oznacza lepsze wyniki. Zamiast tego kluczowy jest odpowiedni zestaw środków. Na przykład same subsydia lub regulacje są niewystarczające. Tylko w połączeniu z instrumentami opartymi na cenach, takimi jak podatki od emisji dwutlenku węgla i energii, mogą one doprowadzić do znacznego ograniczenia emisji.”
W badaniu przedstawiono konkretne przykłady, które ilustrują tę kwestię. Naukowcy pokazują na przykład, że zakazy dotyczące elektrowni węglowych lub samochodów z silnikami spalinowymi nie skutkują znacznymi redukcjami emisji, jeśli są wdrażane samodzielnie. Udane przypadki pojawiają się tylko w połączeniu z zachętami podatkowymi lub cenowymi, jak pokazano w Wielkiej Brytanii w przypadku wytwarzania energii z węgla lub w Norwegii w przypadku samochodów.
Dogłębna analiza 1 500 środków politycznych i 63 historii sukcesu
Naukowcy przeanalizowali 1500 interwencji politycznych wdrożonych w latach 1998-2022, obejmujących całe spektrum instrumentów polityki klimatycznej, od kodeksów budowlanych związanych z energią po dotacje do zakupu produktów przyjaznych dla klimatu i podatki od emisji dwutlenku węgla. Korzystając z nowej bazy danych OECD, która stanowi jak dotąd najbardziej wszechstronny spis polityk klimatycznych na świecie, oraz innowacyjnego podejścia łączącego metody systemów uczących się z ustalonymi analizami statystycznymi, zespół przeprowadził szczegółową ocenę wpływu tych polityk, identyfikując środki, które doprowadziły do redukcji emisji na dużą skalę.
"Chociaż precyzyjne wyodrębnienie skutków poszczególnych środków w ramach połaczonych polityk pozostaje wyzwaniem, nasze 63 udane przypadki dostarczają systematycznego wglądu w skuteczne kompilacja polityk i pokazują, jak dobrze zaprojektowane kombinacje polityk zależą od sektorów i poziomu rozwoju krajów", zauważa główna autorka badania, Annika Stechemesser z PIK. "Wiedza ta ma kluczowe znaczenie dla wspierania decydentów i społeczeństwa w transformacji w kierunku neutralności klimatycznej".
Climate Policy Explorer: kompleksowe źródło informacji
Interaktywny Climate Policy Explorer oferuje szczegółowe informacje na temat konkretnych krajów, sektorów i środków politycznych. Na przykład w sektorze przemysłowym chińskie pilotażowe systemy handlu uprawnieniami do emisji znacznie ograniczyły emisje po kilku latach, uzupełnione zmniejszonymi dotacjami do paliw kopalnych i silniejszymi zachętami do finansowania efektywności energetycznej. W sektorze energii elektrycznej Wielka Brytania osiągnęła znaczną redukcję emisji dzięki minimalnej cenie emisji dwutlenku węgla, dotacjom na energię odnawialną i planowi wycofania węgla. Stany Zjednoczone są przykładem znacznego ograniczenia emisji w sektorze transportu, wynikającego z połączenia zachęt podatkowych i dotacji dla pojazdów o niskiej emisji oraz norm efektywności energetycznej. Niemiecka reforma podatku ekologicznego i wprowadzenie systemu opłat drogowych od samochodów ciężarowych to kolejny godny uwagi sukces w sektorze transportu.
Źródło: Potsdam Institute for Climate Impact Research
