PL   |   EN

Propozycja nowej metody oceny korzyści z budowy dróg

Propozycja nowej metody oceny korzyści z budowy dróg
źródło : Andras Lukacs
O tym, czy warto budować nową drogę lub poszerzać istniejącą, powinna decydować dokładna analiza. W tym celu inwestycje drogowe finansowane przez UE powinny być poprzedzone analizą kosztów i korzyści. Analizy takie są zwykle oparte na odpowiednich wytycznych Komisji Europejskiej. Badanie przeprowadzone przez Clean Air Action Group (CAAG) wykazało, że stosowanie obecnych wytycznych UE doprowadziło do wysokiej liczby nieuzasadnionych nowych konstrukcji drogowych.

Głównym problemem zidentyfikowanym przez CAAG dotyczącym wytycznych UE w sprawie analizy kosztów i korzyści (CBA) budowy dróg jest fakt, że wytyczne te uwzględniają w CBA "oszczędność czasu". Często zakłada się, że jeśli nowa droga zostanie oddana do użytku, ludzie zaoszczędzą czas, ponieważ będą mogli szybciej dotrzeć do celu. Chociaż może to być prawdą dla niektórych indywidualnych użytkowników dróg, nie jest to prawdą dla społeczeństwa jako całości. Po pierwsze, ludzie na całym świecie spędzają średnio tyle samo czasu (około 1,1 godziny dziennie) na podróżowaniu. Po drugie, nowe drogi wywołują nowy ruch, który nie istniał wcześniej, ponieważ nowe drogi ułatwiają (tj. zmniejszają czas) dotarcie do pewnych celów, a zatem więcej osób skorzysta z tej możliwości. Wszystko to oznacza, że na poziomie całego społeczeństwa nie występuje w ogóle oszczędność czasu! Ponieważ w większości CBA "oszczędność czasu" stanowi przytłaczającą większość (często ponad 90%!) korzyści, istnieje ogromna tendencja do zatwierdzania budowy nowych dróg.

Nieliczenie się z istnieniem popytu indukowanego prowadzi również do błędnych założeń w CBA dotyczących wypadków drogowych. Zgodnie z metodologią opisaną w unijnych przewodnikach CBA, budowa nowej autostrady zmniejsza liczbę kolizji z obrażeniami ciała. Założenie to opiera się na liczbie kolizji z obrażeniami ciała na pojazd/kilometr. Jednakże, jak wspomniano powyżej, nowa droga spowoduje większy ruch (zarówno na nowej drodze, jak i na drogach do niej prowadzących), a zwiększony ruch doprowadzi do większej liczby wypadków w wartościach bezwzględnych.

Ponieważ unijne wytyczne dotyczące CBA nie są obowiązkowe, powszechne stało się wybiórcze korzystanie z nich przez osoby zainteresowane budową dróg. Choć wolą oni wykorzystywać "oszczędność czasu" jako korzyść, często pomijają inne ważne zapisy. Przykładowo, unijne wytyczne wyraźnie nakazują, aby podczas przeprowadzania analizy kosztów i korzyści projektu drogowego zbadać również możliwość rozwoju alternatywnych środków transportu (np. kolei). Niemniej jednak sformułowanie to jest często (a w niektórych krajach członkowskich prawie zawsze) interpretowane jako oznaczające, że należy zbadać i porównać jedynie różne możliwe trasy planowanej drogi.

Wytyczne UE idą jeszcze dalej, stwierdzając, że należy również zbadać możliwości wpływania na zapotrzebowanie na drogę za pomocą odpowiednich cen. Ceny powinny uwzględniać zewnętrzne efekty wybudowania drogi zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci". Te efekty zewnętrzne mogą obejmować wycinanie lasów, burzenie budynków, a także zakłócenia w funkcjonowaniu społeczności i ekosystemów. Niestety, w rzeczywistych CBA prawie nigdy nie bada się możliwości wpływania na popyt.

Co najważniejsze, dziś, w dobie globalnego kryzysu ekologicznego, należy zrezygnować z każdej inwestycji, która jeszcze bardziej zdegradowałaby środowisko. Zasada ta nie powinna być zaniedbywana na rzecz wąskich interesów ekonomicznych.

CAAG przesłał swoje opracowanie dotyczące CBA budowy dróg do rozpatrzenia przez Komisję Europejską. Z calym opracowaniem (język angielski) można się zapoznać pod linkiem: Contradictions-in-the-evaluation-of-EU funding-for-road-construction-final3.pdf (levego.hu) 

Tagi

Stworzone przez allblue.pl