Skąd pomysł?
Zaproszenie mieszkańców i mieszkanek do dyskusji może przynieść społeczną akceptację dla proekologicznych starań gminy, podniesie świadomość obywateli i obywatelek oraz ich współodpowiedzialność za sukces wprowadzanej polityki, a także stworzy lokalną atmosferę dialogu i współdziałania na rzecz wyższego celu.
Ograniczenie zużycia energii w budynkach, inwestowanie w odnawialne źródła energii, gromadzenie wody deszczowej, zazielenianie tkanki miejskiej – działania koordynowane przez samorządy lokalne wymagają szerokiego zaangażowania mieszkańców/ek i biznesu, aby mogły przynieść oczekiwany efekt.
Niejednokrotnie doświadczamy w działaniach z gminami, że zapewniając mieszkańcom i mieszkankom odpowiednią rzetelną wiedzę ekspercką i tworząc przestrzeń do merytorycznej dyskusji, stają się oni zaangażowanymi i odpowiedzialnymi partnerami dla władz miasta w debacie o ważnych dla danej społeczności sprawach, unosząc się ponad ideologiczne spory i koncentrując na celu.
Cele projektu:
- włączenie mieszkańców/ek w proces decydowania o polityce klimatycznej swojej gminy, zwiększenie zaangażowania, a także podjęcie odpowiedzialności za wprowadzane w gminie rozwiązania proekologiczne;
- wsparcie gmin w tworzeniu strategicznych dokumentów klimatycznych z udziałem mieszkańców/ek i wzmocnienie pozycji negocjacyjnej w staraniu się o środki unijne na inwestycje na rzecz klimatu;
- pilotażowe wykorzystanie i adaptacja mało popularnego w Polsce narzędzia partycypacji: sądów obywatelskich na potrzeby małych i średnich miast.
Sposób działania
Projekt realizowany jest od listopada 2021 do końca kwietnia 2023 i podzielony jest na dwa główne etapy. Pierwszy – Laboratorium – to pilotaż narzędzi oraz głębsza praca z lokalnymi decydentami nad zmianą polityk. Druga – Ogólnopolska Narada – to sposób na upowszechnienie efektów i wypracowanych metod.
I. Faza Laboratorium Narady Obywatelskiej o Klimacie (listopad 2021-sierpień 2022) – w 4 gminach przeprowadzone zostaną procesy konsultacji dokumentów strategicznych (Planów Gospodarki Niskoemisyjnej lub Miejskich Planów Adaptacji lub Programów Ochrony Środowiska) z wykorzystaniem metody sądów obywatelskich.
W ramach Laboratorium w każdej z 4 gmin odbędzie się:
- sondaż świadomości klimatycznej połączony z pierwszym etapem rekrutacji uczestników do narad
- ekspercka diagnoza polityk lokalnych i zdefiniowanie kluczowych zagadnień dla narad
- realizacja 3 posiedzeń narady – sądu obywatelskiego, pod opieką ekspertek klimatycznych, facylitatorów i z udziałem lokalnych decydentów
- zebranie społecznych rekomendacji wraz z wyjaśnieniem, jak je wypracowano, w publicznie dostępnym raporcie końcowym. Obowiązkiem decydentów będzie odpowiedź na rekomendacje oraz wskazanie, w jaki sposób zostały lub zostaną wykorzystane w pracy nad polityką miejską.
II. Faza Ogólnopolskiej Narady Obywatelskiej o Klimacie (sierpień 2022-grudzień 2022) – ok. 20 narad ze wsparciem eksperckim oraz z wykorzystaniem materiałów wypracowanych po fazie Laboratorium realizowane będą w kolejnych gminach w Polsce. Na ogólnopolski etap składać się będą:
- promocja narad – aktywne poszukiwanie chętnych gmin, organizacji społecznych, nieformalnych grup czy lokalnych aktywistów, którzy na podstawie materiałów będą chcieli przeprowadzić naradę u siebie w miejscowości.
- zapewnione zostaną organizatorom materiały wypracowanye po Laboratorium – każdy organizator otrzyma pakiet materiałów (podręcznik, materiały merytoryczne o klimacie, narzędzia do ułatwienia dyskusji, wskazówki promocyjne). Zostaną zorganizowane webinaria wprowadzające do organizacji spotkań.
- organizacja spotkań online z ekspertami z zakresu klimatu, partycypacji i komunikacji – w trakcie realizacji narad przez lokalnych organizatorów zostaną ułatwione im dostępy do rzetelnej wiedzy od krajowych ekspertów w temacie klimatu i partycypacji.
Do kogo skierowany jest projekt?
Projekt skierowany jest do miast liczących od 10 do 100 tys. mieszkańców/ek. W miastach tych istnieje silna potrzeba podjęcia działań na rzecz klimatu, społeczny kapitał mieszkańców i mieszkanek do zaangażowania się w procesy partycypacyjne, jak również świadomość władz miasta co do ważności i korzyści takich procesów. Mają one natomiast mniejsze zasoby – i to zarówno finansowe jak i osobowe – do realizacji dużych procesów partycypacyjnych, takich jak panele klimatyczne, które odbywają się w ostatnich latach w dużych miastach – w Warszawie, Gdańsku, Lublinie, Łodzi, Wrocławiu, Krakowie i Poznaniu. Dostrzegamy wartość z zaadaptowania i skrojenia do potrzeb małych i średnich miast innego narzędzia partycypacji, które pomogłoby zrealizować podobne cele jak panele klimatyczne w mniejszej skali.
Partnerzy w projekcie:
Fundacja Pole Dialogu
Instytut na rzecz Ekorozwoju
Norsensus Mediaforum
Kontakt:
Osoba do kontaktu w sprawie projektu:
Mateusz Wojcieszak – m.wojcieszak@poledialogu.org.pl
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG.
