W opublikowanym przez WHO raporcie przeanalizowano dane dotyczące jakości powietrza z ponad 6000 miast w 117 krajach. Wyniki pokazały, że obywatele mieszkający we wszystkich tych miastach oddychają powietrzem zawierającym wysoki poziom drobnych cząstek stałych i dwutlenku azotu (NO2), zgodnie ze skalą WHO.
"Po przetrwaniu pandemii niedopuszczalne jest, aby nadal mieć siedem milionów możliwych do uniknięcia zgonów i niezliczone możliwe do uniknięcia stracone lata dobrego zdrowia z powodu zanieczyszczenia powietrza" - powiedziała Maria Neira, dyrektor WHO departamentu środowiska, zmian klimatu i zdrowia.
Zaktualizowana wersja oceny jakości powietrza WHO obejmuje naziemne pomiary średnich rocznych stężeń NO2 i pomiary cząstek stałych o średnicy 10 mikrometrów (PM10) lub mniejszej niż 2,5 mikrometra (PM2,5).
Zanieczyszczenia znajdujące się w powietrzu mają dwa źródła: mniejszość pochodzi ze zjawisk naturalnych, takich jak wiatry piaskowe Sahary lub erupcje wulkanów, podczas gdy większość pochodzi z działalności człowieka, takiej jak transport, ogrzewanie, rolnictwo lub przemysł.
Zagrożone zdrowie obywateli
Oddychanie jednym lub więcej z tych zanieczyszczeń ma krótkoterminowe konsekwencje dla zdrowia, takie jak drażniące objawy w oczach, nosie i gardle oraz długoterminowe ryzyko dla układu sercowo-naczyniowego lub układu oddechowego, takie jak rak płuc.
Cząstki stałe, zwłaszcza PM2,5, mogą przenikać głęboko do płuc i dostać się do krwioobiegu, powodując uderzenia sercowo-naczyniowe, mózgowo-naczyniowe (udar) i oddechowe. Pojawiają się również dowody na to, że cząstki stałe wpływają na inne narządy i powodują inne choroby, ostrzega raport WHO.
Jakość powietrza jest związana w szczególności z uzależnieniem od paliw kopalnych. Dlatego Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO, wzywa do "przyspieszenia przejścia na czystsze, zdrowsze systemy energetyczne".
"Wysokie ceny paliw kopalnych, bezpieczeństwo energetyczne i pilna potrzeba sprostania bliźniaczym wyzwaniom zdrowotnym związanym z zanieczyszczeniem powietrza i zmianami klimatu podkreślają pilną potrzebę szybszego przejścia do świata, który jest znacznie mniej zależny od paliw kopalnych", powiedział w komunikacie prasowym.
Kraje o niskich dochodach są bardziej narażone
Raport wskazuje, że kraje o niskich dochodach są bardziej narażone na złą jakość powietrza ze względu na silniejsze narażenie na pył zawieszony typu PM10 lub PM2,5. Tylko w mniej niż 1% tych krajów jakość powietrza jest zgodna z wytycznymi WHO.
Ludzie żyjący w krajach położonych w Azji Południowo-Wschodniej i wschodniej części Morza Śródziemnego należą do bardziej narażonych na świecie, ponieważ regiony te otrzymują duże ilości cząstek pyłu pustynnego.
Jeśli chodzi o NO2, wyniki pokazały, że ekspozycja była bardziej jednorodna między 117 krajami, w których monitorowano jakość powietrza.
Plan działania UE na rzecz zerowej emisji zanieczyszczeń
Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) w 2019 r. w Europie 307 000 przedwczesnych zgonów przypisano przewlekłemu narażeniu na drobne cząstki stałe, a 40 400 przewlekłemu narażeniu na NO2.
Jednak w porównaniu z 2005 r. liczba przedwczesnych zgonów spowodowanych zanieczyszczonym powietrzem spadła w UE o 33 %. "Jeśli ten wskaźnik redukcji przedwczesnych zgonów zostanie utrzymany w przyszłości, oczekuje się, że UE osiągnie cel planu działania na rzecz zerowej emisji zanieczyszczeń", powiedział EEA w komunikacie prasowym.
W dniu 12 maja 2021 r. Komisja przedstawiła plan działania na rzecz wyeliminowania zanieczyszczeń, który jest częścią Zielonego Ładu, mający na celu zwalczanie zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody. Ostatecznym celem jest zmniejszenie do 2050 r. zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby do poziomów, które nie są już postrzegane jako szkodliwe dla zdrowia obywateli i naturalnych ekosystemów.
Aby osiągnąć ten cel, Komisja zapowiedziała, że najpierw zmniejszy liczbę przedwczesnych zgonów z powodu zanieczyszczenia powietrza o 55% w 2030 r.
"Moja Komisja przedstawi przekrojową strategię ochrony zdrowia obywateli przed degradacją i zanieczyszczeniem środowiska" - powiedziała w maju 2021 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.
Zwiększenie nadzoru nad zanieczyszczeniem powietrza
Zarówno Komisja, jak i WHO przedstawiły rządom szereg zaleceń dotyczących rozwiązania problemu zanieczyszczenia powietrza. "Jednak zbyt wiele inwestycji jest nadal zatopionych w zanieczyszczonym środowisku, a nie w czystym, zdrowym powietrzu" - powiedziała Maria Neira z WHO.
Oprócz redukcji paliw kopalnych, jednym z kluczowych środków jest zwiększenie przez rządy monitorowania zanieczyszczenia powietrza w swoich krajach.
"Europa i do pewnego stopnia Ameryka Północna pozostają regionami z najbardziej kompleksowymi danymi na temat jakości powietrza. Podczas gdy w wielu krajach o niskim i średnim dochodzie pomiary PM2,5 nadal nie są dostępne", wyjaśnia raport WHO.
Eksperci WHO zalecają również, aby rządy ustanowiły krajowe normy jakości powietrza w oparciu o najnowsze wytyczne WHO dotyczące jakości powietrza.
Przed Dniem Zdrowia Word w czwartek (7 kwietnia), WHO szacuje, że 13 milionów zgonów każdego roku jest spowodowanych możliwymi do uniknięcia przyczynami środowiskowymi na świecie.
Źródło: Euractiv.com
