To proste, ale efektywność energetyczna wciąż nie jest systematycznie wdrażana – mimo że technologie są na wyciągnięcie ręki. Jest tak wiele, co można osiągnąć, "robiąc więcej za mniej" na rzecz sprawiedliwej społecznie transformacji energetycznej, która uczyni gospodarkę europejską bardziej odporną i przyniesie korzyści zarówno obywatelom europejskim, jak i planecie. Ale doświadczenie pokazuje, że bez silnych sygnałów politycznych to się po prostu nie zdarza. Ambitny i jednoznaczny plan REPower EU i pakiet Fit-For-55 mogą przynieść bardzo potrzebną różnicę. Potrzebujemy pragmatycznych i możliwych do zastosowania środków, takich jak rygorystyczne wymogi w zakresie renowacji, szybkie wycofywanie kotłów na paliwa kopalne, wymogi dotyczące podstawowych środków efektywności energetycznej w budynkach oraz obowiązkowe planowanie ogrzewania dla gmin w celu szybkiego wdrożenia efektywności energetycznej i zmniejszenia naszej zależności od paliw kopalnych.
Efektywność energetyczna jest zdroworozsądkowa i atrakcyjna finansowo, co jeszcze bardziej dziwi fakt, że nie widzimy, aby działo się to systematycznie w terenie. Weźmy bardzo podstawowy przykład równoważenia hydraulicznego. Może potencjalnie zaoszczędzić 22,6 Mtoe w domowych systemach grzewczych UE, jednocześnie poprawiając komfort cieplny dla mieszkańców. Jednak w samych Niemczech od 80% do 85% ogrzewania jest nadal instalowane bez równoważenia hydraulicznego, mimo że jest to inwestycja kapitałowa z czasem zwrotu, który zwykle wynosi znacznie poniżej 4 lat.
I w żadnym wypadku nie jest to nauka o rakietach. Po prostu zapobiega to np. nagrzaniu grzejników na parterze, podczas gdy na piętrze jest zimno, zmuszając kocioł i pompy do zużywania ogromnych ilości energii próbując zaradzić tej sytuacji.
Elektryfikacja ogrzewania pompami ciepła to kolejny przykład technologii, która jest wysoce wydajna. Chociaż rozwiązanie jest dostępne od dziesięcioleci, nadal nie wystartowało. Ogromna, stracona szansa, biorąc pod uwagę, że 25 proc. obecnego importu gazu kopalnego z Rosji do UE można by zaoszczędzić do 2030 r. poprzez renowację i elektryfikację europejskich budynków mieszkalnych. Pompy ciepła są również najszybszym sposobem dekarbonizacji ogrzewania. Pozbywając się kotłów na paliwa kopalne, mogą one pomóc Europie uniknąć do 600 milionów ton emisji CO2 do 2050 roku – aż 15% wszystkich obecnych emisji gazów cieplarnianych w UE!
Sieć ciepłownicza jest klejnotem w "koronie efektywności energetycznej", łącząc kropki między budynkami a systemem energetycznym i umożliwiając wykorzystanie wszystkich źródeł energii, w tym niskotemperaturowego ciepła odpadowego, które można następnie ulepszyć za pomocą pomp ciepła. Ponownie, istnieje ogromny niewykorzystany potencjał: połowa zapotrzebowania Europy na ciepło mogłaby zostać pokryta przez systemy dystrybucji energii do 2050 r., a niskotemperaturowe ciepłownictwo miejskie mogłoby osiągnąć dodatkowe oszczędności energii pierwotnej w wysokości 120 TWh rocznie! Systemy dystrybucji energii cieplnej przyspieszają również przejście na przerywane odnawialne źródła energii w opłacalny sposób, zapewniając większą elastyczność i magazynowanie ciepła z możliwościami golenia szczytowego, które zmniejszają zapotrzebowanie na dodatkową infrastrukturę.
Czy to wszystko musi odbywać się kosztem konsumenta? Oczywiście nie może to być celem. Potrzebujemy sprawiedliwej społecznie transformacji, która przyniesie korzyści nam wszystkim jako obywatelom i jest to całkowicie możliwe. Na przykład modernizacja budynków do etykiety energetycznej E do 2033 r., a następnie D do 2040 r. może zmniejszyć rachunki za energię w gospodarstwach domowych o niskich dochodach o 19% w 2050 r. Jeśli połączy się to z wycofaniem kotła na paliwa kopalne, rachunki mogą spaść o 30%. Aby tak się stało, potrzebne będzie finansowanie publiczne i ponownie mamy doskonałą okazję, zapewniając, że na przykład proponowany Społeczny Fundusz Klimatyczny lub finansowanie za pośrednictwem przyszłego planu REPower EU zostanie ukierunkowane na osiągnięcie tych celów.
Na koniec słowo na temat kwestii, która jest bardzo bliska mojemu sercu: nasze społeczeństwo musi poświęcić więcej uwagi ważnemu zawodowi instalatorów. Bez nich ta praca jest niemożliwa. Potrzebujemy ich więcej i potrzebujemy, aby wszyscy stali się naszymi "zielonymi inżynierami", którzy mogą doradzać konsumentom w sprawie najlepszych rozwiązań dla ich sytuacji. Instalatorzy będą również musieli być wyposażeni w umiejętności dostosowywania się do naszego coraz bardziej cyfrowego środowiska i gotowi do zainstalowania milionów pomp ciepła, które będą wymagane, oraz do renowacji naszych budynków.
Wykorzystajmy ten wyjątkowy moment w czasie, z jego ogromnymi wyzwaniami i możliwościami, aby uzyskać właściwe ramy i skierować nasze społeczeństwo na właściwą drogę, czyniąc naszą gospodarkę bardziej odporną i osiągając neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla przyszłość.
